Ứng dụng công nghệ kỹ thuật số tạo hình 3D trong điều trị phẫu thuật vi phẫu tạo hình cho những người bệnh u xương hàm
Tuần vừa qua, tại Bệnh viện Nhân dân 115, các bác sĩ Khoa Ngoại chấn thương chỉnh hình – Đơn vị Vi Phẫu tạo hình phối hợp với khoa Răng Hàm Mặt – Mắt đã thực hiện thành công ca phẫu thuật cắt đoạn và tái tạo xương hàm dưới do khối u nguyên bào men cho một người bệnh nam 19 tuổi. Sau khi cắt rộng khối u, xương hàm dưới được tái tạo chính xác bằng vạt xương mác (một xương nhỏ ở cẳng chân) tự do, “CÁ NHÂN HOÁ” nhờ việc áp dụng công nghệ kỹ thuật số 3D hiện đại. Đây là bước tiến quan trọng trong điều trị u nguyên bào men, mang lại kết quả vượt trội về cả chức năng và thẩm mỹ cho người bệnh.
Trước đây việc phẫu thuật cắt các khối u xương hàm thường làm 2 thì: thì đầu cắt xương xong cố định xương hàm bằng nẹp. Sau đó một thời gian người bệnh mới được phẫu thuật chuyển ghép xương mác vi phẫu để tái tạo lại vùng xương hàm đã mất. Việc tái tạo xương hàm bằng xương mác vi phẫu thường làm theo phương pháp đo thủ công và không chính xác, vì vậy sau khi lành xương người bệnh không thể phục hồi lại chức năng theo mong muốn ban đầu và khó đạt về mặt thẩm mỹ.
Việc ứng dụng công nghệ tái tạo 3D là một bước tiến rất quan trọng cho phép xác định phẫu thuật một cách chính xác khi cắt các khối u xương hàm dựa trên mô hình 3D đã in sẵn. Bên cạnh đó người bệnh cũng được tái tạo 3D vùng xương cẳng chân nơi lấy xương mác để xác định chính xác các vị trí cắt xương tạo góc làm sao cho phù hợp với các đoạn cong của xương hàm dưới giống như thật để thay thế xương hàm dưới vừa bị cắt do khối u.
Cùng với sự phát triển của công nghệ tạo hình 3D và sự phát triển vượt bậc về vi phẫu tái tạo, với những trường hợp các khối u vùng hàm mặt, tại Bệnh viện Nhân dân 115 đã áp dụng phẫu thuật một thì với 2 kíp mổ đó là kíp Phẫu thuật hàm mặt cùng với kíp Vi phẫu tạo hình thuộc khoa Ngoại Chấn thương chỉnh hình kèm theo đội ngũ Gây mê hồi sức. Phương pháp này đã mang lại nhiều lợi ích cho người bệnh: thời gian phẫu thuật giảm xuống, độ chính xác phẫu thuật cao khi ứng dụng tái tạo 3D, quá trình phục hồi người bệnh nhanh và quan trọng hơn là trả lại hình dáng và chức năng ban đầu của người bệnh để sau khi xương lành có thể cắm ghép răng (implant) cho người bệnh hoạt đông bình thường.
Phẫu thuật tạo hình hoàn hảo lại xương hàm dưới sau cắt đoạn là ưu tiên hàng đầu mà bất kì phẫu thuật viên nào cũng mong muốn để khôi phục tối đa các chức năng ăn nhai, cắn, nói, nuốt, thở, tiết nước bọt và đảm bảo cả yếu tố thẩm mỹ cho người bệnh. Với những khuyết hổng lớn, vạt xương mác tự do là lựa chọn hàng đầu do cung cấp đủ xương để tái tạo, việc cắt đoạn dài xương mác không gây ảnh hưởng nhiều đến chức năng cổ bần chân, ngoài ra có thể tiến hành đồng thời hai kíp mổ cùng lúc để rút ngắn thời gian phẫu thuật.
Tại Bệnh viện Nhân dân 115, bên cạnh sự phát triển mạnh trong lĩnh vực Vi phẫu, Tạo hình và Chỉnh hình, chúng tôi áp dụng thêm công nghệ kỹ thuật số 3D trong thiết kế “Template” và lập kế hoạch phẫu thuật giúp đơn giản hóa và tối ưu hóa điều trị, tăng độ chính xác, giảm thời gian phẫu thuật và cải thiện kết quả tái tạo cấu trúc xương hàm dưới.
Anh D.P, 19 tuổi, ngụ tại Bình Phước, đến khám tại Bệnh viện Nhân dân 115 trong tình trạng có khối phồng gây biến dạng hoàn toàn vùng mặt phải, chức năng nhai bị giới hạn. Sau khi thăm khám và chụp CT- Scan, các bác sĩ nhận thấy khối u đã phá hủy xương từ răng số 46 đến lồi cầu xương hàm dưới phải.
Người bệnh được lên chương trình phẫu thuật cắt đoạn khối u xương hàm dưới với lề cắt an toàn 1cm, đồng thời xương hàm dưới được tái tạo bằng vạt xương mác tự do. Đây là một kỹ thuật phức tạp, yêu cầu kinh nghiệm, sự điêu luyện, tỉ mỉ và sức bền từ ekip phẫu thuật. Tuy nhiên, nhờ sự hỗ trợ bởi công nghệ 3D, giúp các bác sĩ mô phỏng trước từng thao tác cắt, ghép và tái tạo nên ca phẫu thuật diễn ra rất chính xác và nhanh chóng.
Để tối ưu hóa kết quả điều trị, chúng tôi thiết kể mô hình giả lập trên phần mềm 3D dựa theo CT-Scan của người bệnh, giúp mô phỏng vị trí cắt đoạn xương hàm dưới và kế hoạch tái tạo bằng xương mác. Công nghệ này cho phép thiết kế chính xác máng cắt xương và hình dáng nẹp tái tạo, tạo mẫu hàm và máng hướng dẫn phẫu thuật với độ chính xác cao, an toàn.
Sau 1 tuần phẫu thuật, người bệnh hồi phục tốt, dấu hiệu sinh tồn ổn định, vạt xương mác sống tốt, vết mổ khô, lành thương nhanh, chức năng ăn, nhai, vận động há ngậm và đặc biệt là thẩm mỹ gương mặt được cải thiện rõ rệt.
Việc ứng dụng công nghệ in 3D trong phẫu thuật tái tạo xương hàm dưới bằng vạt xương mác vi phẫu đã mang lại những cải tiến đáng kể trong lĩnh vực Vi Phẫu tạo hình & Răng Hàm Mặt. Phương pháp này không chỉ nâng cao độ chính xác và rút ngắn thời gian phẫu thuật, mà còn tối ưu hóa kết quả điều trị, đặc biệt trong các trường hợp phức tạp. Sự kết hợp giữa công nghệ kỹ thuật số 3D và kỹ thuật vi phẫu là minh chứng cho nỗ lực không ngừng nghỉ của các cơ sở y tế, như Bệnh viện Nhân Dân 115, trong việc áp dụng công nghệ tiên tiến, mang lại giải pháp tối ưu và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.
BS.CKI Trương Phạm Huỳnh Đăng Khoa và Ekip phẫu thuật – Khoa Ngoại Chấn thương chỉnh hình
